Bài giảng Đại số Lớp 7 - Tiết 23: Đại lượng tỉ lệ thuận - Phạm Phúc Đinh

Nội dung text: Bài giảng Đại số Lớp 7 - Tiết 23: Đại lượng tỉ lệ thuận - Phạm Phúc Đinh

1. GIỚI THIỆU CHƯƠNG II Hµm sè vµ ®å thÞ Đại lượng Đại lượng tỉ lệ thuận tỉ lệ nghịch Hàm số Mét sè bµi to¸n vÒ Mét sè bµi to¸n vÒ MÆt ph¼ng to¹ ®é ®¹i lưîng tØ lÖ thuËn ®¹i lưîng tØ lÖ nghÞch §å thÞ hµm sè y = ax 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 1
2. KHỞI ĐỘNG Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta hay bắt gặp nhiều bài toán thú vị, đơn giản như bài toán: “NhưBạn vậyAnh tiềncó càng10,000 nhiềuđ mua thìđược mua được20 viên kẹokẹo, thế nàohỏi?bạn B có 60GV,000: Haiđ thìđạimualượđượcng liênbaohệnhiêuvới nhauviên kẹonhưcùngtrênloại?gọi là” hai đại lượng tỉ lệ thuận. Vậy ta đã biết được thế nào là đại lượng Theo các em, hai đại lượng tiền và kẹo liên hệ với nhau như tỉ lệ thuận. Tuy nhiên, có cách nào để mô tả ngắn gọn hai thế nào? đạiHailượngđại lượngtỉ lệ thuậntrên liênnàyhệkhông,với nhauta nghiên: khi đạicứulượngbài họcnàyhômtăng nay(hoặc. Tiếtgiảm)23: baoĐại lượngnhiêu tỉlầnlệ thìthuậnđại lượng kia cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần.
3. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1. Định nghĩa: ?1 Hãy viết công thức tính a. Quãng đường đi được s(km) theo thời gian t(h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 km/h; Là: S = 15.t b. Khối lượng m(kg) theo thể tích V(m3) của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D (kg/m3). Là: m = V.D (Chú ý: D là một hằng số khác 0); 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 3
4. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1. Định nghĩa: ?1a) Quãng đường đi được s(km) theo thời gian t(h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 km/h; - Chấp hành luật giao thông -MộtThế vàinhưng,hìnhvẫnảnhcònvi phạmnhiều giaoem đithônghọc tớicủatrườngcác emhayhọcđi hàngNsinhếu haikhigiả, thamhàngsử quãngba,gia giaomộtđườngthôngsố emtrênđóđi xeđườnglàđạpquãngcòncác lạngemđườngxemlách emranhanhgiữađếnvàlòngtrường,rútđường,kinh nghiệmgặptức tìnhlàchoemhuốngmìnhđãbạnnhétham.có hànhgiavigiaonhư - Nhắc nhở bạn không được đi hàng 2 hàng 3, những thế em sẽ làm gì? thôngbạn đivậyxe đạpthìcầnta phảiphải cẩnlàmthận,gì khikhôngthamlạnggialách,giaođi thông?đúng phần đường của mình để tránh những rủi ro có thể xảy ra. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 4
5. Một số hình ảnh vi phạm an toàn giao thông 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 5
6. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 6
7. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 7
8. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 8
9. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1. Định nghĩa: Quay-Khi đạilại bàilương học,này vậy tăngS và t,hoặc m vàgiảm V liênthì hệđại vớilương nhau nhưkia thếcũng nào?tăng hoặc giảm Em hãy rút ra nhận xét về sự giống nhau giữa các công* Nhậnthứcxéttrên?(Sgk/52) Các công thức trên đều có điểm giống nhau là đại lượng này đều bằng đại lượng kia nhân với 1 hằng số khác 0. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 9
10. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1. Định nghĩa: Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y = k x (với k là hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k. Công thức y = k.x (k khác 0) Áp dụng: Trong các công thức sau, công thức nào biểu thị y và x là 2 đại lượng tỉ lệ thuận? 1 54 A. y = - x C. y = 7 x B. y = 0x D. y = x 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 10
11. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1, Định nghĩa: Công thức y = k.x (k là hệ số tỉ lệ khác 0) 3 Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k =− ?2 5 5 Hỏi x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ nào? k '=− 3 Vậy khi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k Thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là 1 Chú ý: (sgk- 52) k - Khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì x cũng tỉ lệ thuận với y, ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ thuận với nhau. - Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k thì x tỉ (klệ thuận 0) với y theo hệ số tỉ lệ 1 k 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 11
12. ?3 Hình vẽ dưới đây là một biểu đồ hình cột biểu diễn khối lượng của bốn con khủng long. Mỗi con khủng long ở cột b, c, d, nặng bao nhiêu tấn nếu biết rằng con khủng long ở cột a nặng 10 tấn và chiều cao các cột được cho trong bảng sau. Cột a b c d Chiều cao 10tÊn h (mm) 10 8 50 30 Khối lượng m ( tấn) 10 8 50 30 Chiều cao của cột (h) và khối lượng (m) của khủng long là hai đại lượng tỉ lệ thuận: m = k . h (k ≠ 0) Ở cột a có m = 10; h = 10 nên 10 = k .10 => k = 1 Vậy m = h 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 12
13. Dựa vào bảng trên, em thấy rằng muốn nhìn trực quan hơn các số liệu trong bảng, ta thường dùng biểu đồ gì mà ở môn địa lý em đã học. Biểu đồ hình cột Hình 9: a b c d 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 13
14. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1) Định nghĩa: Công thức y = k.x (k 0) NgoàiQuaQuanđâybiểusátthầyđồhìnhhìnhmuốnvẽ cộttacácthấytaemcònđâyhiểucáclàmốibiểubiểuliênđồđồhệkháchìnhgiữanhưcộtcácbiểubộchỉmônđồkhối hìnhlượngtròn,củabiểukhủngđồ dướilong,dạngcột càngô vuôngcao thìvẽkhốibiểulượngđồ bằngcủatayloài khoaKhủnghọc,longvậnlàdụngloài linhvật hoạtđã bịtrongtuyệtlàmchủngbài tập,khoảngcuộc65sốngtriệu. takhủngthấy lâulongvàđókhôngthay đổichuẩnthế nào?xác từng tỉ lệ, để vẽ chính xác Vớinămbàitrướctoán. Hiệnnày emnaythấycũngloàicó mộtkhủngsố longloài đứngcòn tồntrướctại tớinguyngàycơ hơn,nay nhanhkhông?hơn ta nênTăngáp lêndụng theomôn tỉ lệhọc nào vào đây? tuyệt chủng, theo emMôn:nhàTinnước họcta đã làm gì để hạn chế điều này? Các em làm gì để bảo vệ động vật quý hiếm? Các em cùng xem một vài hình ảnh tàn phá của thiên nhiên, con người và hình ảnh loài động vật có trong sách đỏ ở Việt Nam . 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 14
15. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 15
16. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 16
17. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 17
18. 17/10/2021 GvCóc dạy: Phạm rừng Phúc Đinh 18
19. 17/10/2021 CầyGv dạy: Phạm gấm Phúc Đinh 19
20. 17/10/2021 KhướuGv dạy: Phạm đuôi Phúc Đinh đỏ 20
21. 17/10/2021 RùaGv dạy: đầu Phạm Phúc to Đinh 21
22. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1) Định nghĩa: Công thức y = k.x (k 0) Nước ta đã liệt kê vào danh sách đỏ những động vật quý hiếm cần được bảo vệ. Tuyên truyền cho những người thân quanh mình không phá rừng làm rẫy, săn bắt động vật trái phép. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 22
23. Kết luận: Môi trường có ý nghĩa vô cùng quan trọng với đời sống. Chúng ta hãy cùng chung tay, chung sức bảo vệ môi trường. 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 23
24. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1) Định nghĩa: Thông qua các ví dụ trên, em nào có thể cho biết cách mô tả ngắn gọn hai đại lượng tỉ lệ thuận? Kết luận: Biểu diễn hai đại lượng tỉ lệ thuận thông qua công thức y = kx (trong đó k là hệ số tỉ lệ khác 0) 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 24
25. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1) Định nghĩa: Công thức y = k.x (k 0) 2) Tính chất Bài giải a) Vì y và x tỉ lệ thuận với nhau: Cho biết hai đại lượng y và x tỉ ?4 Nên y1 = kx1 hay 6 = k.3 vậy k = 2 lệ thuận với nhau Hệ số tỉ lệ của y đối với x là k = 2 x x = 3 x = 4 x = 5 x = 6 1 2 3 4 b) y y1 = 6 y2 =? y3=? y4=? x x1 = 3 x2 = 4 x3 = 5 x4 = 6 a) Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối y y = 6 y = 8 y = 10 y = 12 với x ? 1 2 3 4 b) Thay mỗi dấu “?” trong bảng trên y1 y2 y3 y4 c) = = = = 2 bằng một số thích hợp; x x x x c) Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá 1 2 3 4 trị tương ứng: y yy y 1 23 4 So sánh: x1 y1 x1 y1 ;;; = ; x y = ; x1 x 2 x 3 x 4 2 2 x3 y3 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 25
26. Củng cố: Giả sử y tỉ lệ thuận với x theo công thức: y = k.x x x1 x2 x3 y y1 = k. x1 y 2 = k. x2 y 3 = k. x3 yy y Hãy tính và so sánh các tỉ số: 12; ;3 ; x1 x 2 x 3 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 26
27. Tiết 23: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN 1, Định nghĩa: Công thức: y = k.x (k 0) 2. Tính chất • Tỉ số haiHai giá đại trị lượng tương tỉ lệ ứng thuận của có chúng tính chấtluôn gì?không Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: đổi. yy y 12= = 3 = . . .= k.k x1 x 2 x 3 • Tỉ số hai giá trị bất kì cuûa ñaïi löôïng naøy baèng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. x y x y 1== 1; 1 1 ; . . . x2 y 2 x 3 y 3 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 27
28. Củng cố: Bài 3 (sgk - 54) Các giá trị tương ứng của V và m được cho trong bảng sau: V 1 2 3 4 5 m 7,8 15,6 23,4 31,2 39 m 7,8 7,8 7,8 7,8 7,8 V a) Điền số thích hợp vào các ô trống trong bảng trên b) Hai đại lượng m và V có tỉ lệ thuận với nhau hay không? Vì sao? Bài giải a) b) Hai đại lượng m và V có tỉ lệ thuận với nhau vì: m = 7,8 m = 7,8 V V 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 28
29. Tóm lại: Đại lượng tỉ lệ thuận cần nhớ 1. Định nghĩa: Liên hệ với nhau bởi công thức: y = k.x (k 0) 2. Tính chất: Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: a) Tỉ số hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi. yy y 12= = 3 = . . .= k. x1 x 2 x 3 b) Tỉ số hai giá trị bất kì cuûa ñaïi löôïng naøy baèng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. x y x y 1== 1; 1 1 ; . . . x2 y 2 x 3 y 3 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 29
30. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc và hiểu định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ thuận - Hiểu và nắm vững tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận - Làm bài tập 2, 4 (sgk - 54) 3, 4 (sbt - 42,43) 17/10/2021 Gv dạy: Phạm Phúc Đinh 30