Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Chuyên đề: Đại cương về hóa học hữu cơ

Nội dung text: Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Chuyên đề: Đại cương về hóa học hữu cơ

1. MễN : HểA HỌC 9 CHẤT ĐƠN CHẤT HỢP CHẤT KIM LOẠI PHI KIM HỢP CHẤT Vễ CƠ HỢP CHẤT HỮU CƠ OXIT AXIT BAZƠ MUỐI ?
2. CHƯƠNG IV : HIĐROCACBON – NHIấN LIỆU * Hợp chất hữu cơ là gỡ? * Metan, etilen, axetilen, benzen cú cấu tạo phõn tử và tớnh chất như thế nào? * Dầu mỏ, khớ tự nhiờn cú thành phần và ứng dụng như thế nào? * Nhiờn liệu là gỡ? Sử dụng nhiờn liệu như thế nào cho hiệu quả?
3. CHƯƠNG IV : HIĐROCACBON – NHIấN LIỆU CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
4. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ -Trong hầu hết cỏc loại lương 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? thực ,thực phẩm , cỏc đồ dựng,trong cơ thể sinh vật
5. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? - Hợp chất hữu cơ cú ở xung quanh chỳng ta , trong cơ thể sinh vật , trong hầu hết cỏc loại lương thực, thực phẩm trong cỏc loại đồ dựng và ngay cả trong cơ thể chỳng ta. 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? Quan sỏt thớ nghiệm sau
6. Đốt chỏy một chất sinh ra khớ CO2 thỡ trong thành phần của chất đem đốt cú chứa nguyờn tố nào ? Tương tự khi đốt chỏy cỏc hợp chất hữu cơ khỏc như : cồn, nến đều thấy tạo ra CO2.
7. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ Bài tập 1 : Hóy cho biết trong cỏc hợp chất sau : 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? CO2 , C3H8 , C6H12O6 , CCl4 , H2CO3 , C6H6 , Na2CO3 , - Hợp chất hữu cơ cú ở xung quanh chỳng ta , trong cơ thể CH3NO2 ,C2H2 sinh vật , trong hầu hết cỏc loại lương thực, thực phẩm Hợp chất nào là hợp chất vụ cơ? trong cỏc loại đồ dựng và ngay cả trong cơ thể chỳng ta. Hợp chất nào là hợp chất hữu cơ? 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? - Hợp chất hữu cơ là hợp chất của Cacbon Hợp chất hữu cơ Hợp chất vụ cơ ( trừ CO, CO2, H2CO3, cỏc muối cacbonat kim loại ) C H 3 8 CO Vậy cú phải mọi hợp chất chứa 2 C6H12O6 Cacbon đều là hợp chất hữu H2CO3 C6H6 cơ khụng? Na2CO3 C2H2 CCl4 CH3NO2
8. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? Nhúm 1 Nhúm 2 DẪN XUẤT CỦA - Hợp chất hữu cơ cú ở xung quanh chỳng ta , trong cơ thể HIĐROCACBON sinh vật , trong hầu hết cỏc loại lương thực, thực phẩm trong HIĐROCACBON cỏc loại đồ dựng và ngay cả trong cơ thể chỳng ta. 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? C3H8 C6H12O6 - Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon ( trừ CO, CO2, C6H6 CCl4 H CO , cỏc muối cacbonat kim loại ) CH NO 2 3 C2H2 3 2 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? -Hiđrocacbon (CxHy): Phõn tử chỉ cú hai nguyờn tố là cacbon và hiđro -Dẫn xuất của Hiđrocacbon: Ngoài cacbon và hiđro, trong phõn tử cũn cú cỏc nguyờn tố khỏc: oxi, nitơ, clo 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ -Húa học hữu cơ là ngành húa học chuyờn nghiờn cứu về cỏc hợp chất hữu cơ và cỏc biến đổi của chỳng Nhà húa học Phrờ-đờ-ric-Vụ-lơ Em cú biết (SGK Húa học 9 – 108)
9. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? C ; O ; H 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? - Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon ( trừ CO, CO , H CO , 2 2 3 H cỏc muối cacbonat kim loại ) 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? VD1: Phõn tử CH4 H C H -Hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocacbon H 4.Húa học hữu cơ là gỡ? II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ H 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử VD2: Phõn tử CH4O H C O H - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ cỏc nguyờn tử liờn kết với nhau theo đỳng húa trị của chỳng : C (IV) , H (I) , O (II) , N (III), cỏc H halogen (I) . - Quy ước mỗi đơn vị húa trị được biểu diễn bằng một nột gạch H VD3: Phõn tử CH3Br H C H Br
10. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ VD: Biểu diễn cỏc liờn kết trong phõn tử C H 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? 2 6 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? H H 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ H C C H II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ H H 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử C4H10 - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ, cacbon luụn cú húa trị IV, hiđro cú húa trị I, oxi cú húa trị II. H H H H - Cỏc nguyờn tử liờn kết với nhau theo đỳng húa trị .Mỗi liờn kết được H – C – C – C – C – H biểu diễn bằng một nột gạch nối giữa hai nguyờn tử. 2. Mạch cacbon H H H H - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ cỏc nguyờn tử cacbon cú thể liờn kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. – C – C – - Cú 3 loại mạch cacbon C – C – ( Mạch thẳng )
11. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ C4H10 I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? H H H H – C – C – C – C – 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? H – C – C – C – C – H 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? ( Mạch thẳng ) H H H H Mạch 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ hở II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ H H H 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử – C – C – C – - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ, cacbon luụn cú húa trị IV, H – C – C – C – H hiđro cú húa trị I, oxi cú húa trị II. – C – H H - Cỏc nguyờn tử liờn kết với nhau theo đỳng húa trị. Mỗi liờn C H H kết được biểu diễn bằng một nột gạch nối giữa hai nguyờn H tử. ( Mạch nhỏnh ) 2. Mạch cacbon H H C4H8 - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ cỏc nguyờn tử cacbon cú H – C – C – H thể liờn kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. – C – C – Mạch - Cú 3 loại mạch cacbon – C – C – H – C – C – H kớn H H ( Mạch vũng )
12. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ Bài tập 3: Dựa vào húa trị và liờn kết giữa cỏc 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? nguyờn tử, hóy biểu diễn đầy đủ liờn kết trong – C – C – 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? phõn tử C2H6O. (CT phõn tử) –C –C – 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ H H Viết gọn II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ CH -CH -OH 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử H – C – C – O – H 3 2 - Trong phõn tử hợp chất hữu cơ, cacbon luụn cú húa trị IV, hiđro H H cú húa trị I, oxi cú húa trị II. Rượu etylic 2. Mạch cacbon ( chất lỏng) 3. Trật tự liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử - Mỗi hợp chất hữu cơ cú một trật tự liờn kết xỏc định giữa cỏc H H nguyờn tử trong phõn tử. CH -O-CH 4. Cụng thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ H – C – O – C – H 3 3 - Cụng thức biểu diễn đầy đủ liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử gọi là cụng thức cấu tạo. H H - í nghĩa: cho biết thành phần của phõn tử và trật tự liờn kết giữa Đi metyl ete cỏc nguyờn tử trong phõn tử. (chất khớ)
13. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ CTPT CTCT 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? H H H H 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? CH3 – CH2 – CH2 – CH3 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ H – C – C – C – C – H (n butan) II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ C4H10 H H H H 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử H H H 2. Mạch cacbon CH3 – CH – CH2 – CH3 3. Trật tự liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử H –C – C – C – H CH3 4. Cụng thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ H C H (iso butan) H H H - Cụng thức biểu diễn đầy đủ liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử gọi là cụng thức cấu tạo. H H - í nghĩa: cho biết thành phần của phõn tử và trật tự liờn H – C – C – H kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử. H2C – CH 2 C H 4 8 H – C – C – H H 2C – CH2 H H (Xiclo butan)
14. Khỏi niệm về hợp Khỏi niệm về húa Đặc điểm cấu tạo Cụng thức cấu tạo chất hữu cơ học hữu cơ hợp chất hữu cơ hợp chất hữu cơ Húa trị Trật tự HCHC Phõn Mạch HCHC và liờn liờn cú ở loại cacbon là gỡ ? kết kết đõu HCHC Dẫn xuất của Mạch Mạch Mạch Hiđrụcacbon Hiđrụcacbon thẳng nhỏnh vũng
15. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học lại lý thuyết ( Nhớ khỏi niệm HCHC, cỏch phõn loại và cỏc quy luật cấu tạo phõn tử HCHC) - Làm cỏc bài tập : 1,2,3,4,5 (SGK húa học 9 – 108,112) - Làm cỏc bài tập : 34.1 -35.5 ( Sỏch bài tập húa học 9)
16. CHUYấN ĐỀ: ĐẠI CƯƠNG VỀ HểA HỌC HỮU CƠ I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HểA HỌC HỮU CƠ Bài tập 5/SGK 1. Hợp chất hữu cơ cú ở đõu? - Phõn tử hợp chất hữu cơ A cú hai nguyờn tố. Khi đốt 2. Hợp chất hữu cơ là gỡ? chỏy 3 gam chất A thu được 5,4 gam H2O. Hóy xỏc định cụng thức phõn tử của A, biết khối lượng mol của A là 3. Hợp chất hữu cơ được phõn loại như thế nào? 30 gam. 4. Khỏi niệm về húa học hữu cơ Hướng dẫn: II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ - Bước 1 : Xỏc định thành phần nguyờn tố tạo lờn hợp chất A 1. Húa trị và liờn kết giữa cỏc nguyờn tử + A là HCHC nờn trong thành phần bắt buộc cú C 2. Mạch cacbon + A + O2 H2O nờn trong A cú H 3. Trật tự liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử → A chứa C, H CTTQ của A là C H (x ,y nguyờn dương) 4. Cụng thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ x y - Bước 2 : Xỏc định nC và nH - Cụng thức biểu diễn đầy đủ liờn kết giữa cỏc nguyờn + nH = 2nH2O tử trong phõn tử gọi là cụng thức cấu tạo. + mC = mA –mH +nC = mC / MC - í nghĩa: cho biết thành phần của phõn tử và trật tự - Bước 3 liờn kết giữa cỏc nguyờn tử trong phõn tử. Tỡm tỉ lệ x : y = nC : nH - Bước 4 : Dựa vào MA tỡm x, y
17. Bài 4: Những công thức cấu tạo nào sau đây biểu diễn cùng một chất? H H H H 1) H C C O H 4) H O C C H H H H H H H H H C O C H 5) H 2) H C O H H C H H H H H 3) H C C H H O H