Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 42: Thấu kính hội tụ - Nguyễn Thu Phong

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 42: Thấu kính hội tụ - Nguyễn Thu Phong

1. Giáo viên: NGUYỄN THU PHONG TỔ: KHOA HỌC TỰ NHIÊN TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN VĨNH THẠNH
2. Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng Mặt Trời mà lại đốt cháy được miếng giấy trên sân như vậy? Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ. Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì nhỉ?
3. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm
4. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm
5. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm C1: Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi đó là thấu kính hội tụ? Trả lời: C1: Chùm tia khúc xạ qua thấu kính hội tụ tại một điểm.
6. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm C2: Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2 1 4 2 5 6 3
7. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm Trả lời: C2:
8. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ C3: Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm. Trả lời: C3: Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
9. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
10. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ Kí hiệu của thấu kính hội tụ trên hình vẽ
11. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Trục chính C4: Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này. Trả lời C4: Tia truyền thẳng không bị đổi hướng ở vị trí giữa, ta dùng thước thẳng để kiểm tra.
12. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Trục chính Trục chính của thấu kính là một đường thẳng trùng với tia tới vuông góc với mặt thấu kính, cho tia ló truyền thẳng không bị đổi hướng, kí hiệu là .
13. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 2. Quang tâm Quang tâm của thấu kính là điểm trục chính đi qua trong thấu kính mà mọi tia sáng đến điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng, kí hiệu là O.
14. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm C5: Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4 Trả lời C5: điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới ở giữa (trục chính)
15. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm
16. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm
17. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm C6: Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì? Trả lời C6: Chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính (điểm F’).
18. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm Tiêu điểm của thấu kính là điểm hội tụ trên trục chính của chùm tia ló khi chiếu chùm tia tới song song với trục chính. Mỗi thấu kính đều có hai tiêu điểm F và F’ cách đều quang tâm O.
19. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 4. Tiêu cự Tiêu cự (kí hiệu là f) là khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f.
20. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ: - Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới. - Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm - Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
21. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ III. VẬN DỤNG C7: Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ quang tâm O, trục chính ∆, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này. Hình 42.6
22. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ III. VẬN DỤNG Trả lời C7:
23. BÀI 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ III. VẬN DỤNG C8: Trả lời câu hỏi của bạn Kiên nêu ra ở phần mở bài Trả lời C8: Thấu kính hội là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Khi chiếu một chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
24. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ * Học thuộc bài đã học, làm các bài tập trong sách bài tập. * Xem trước bài 43, nghiên cứu mục đích và các bước làm thí nghiệm, cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ.
25. BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT CHÚC CÁC EM HỌC TỐT