Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 44: Thấu kính phân kỳ và ảnh tạo bởi thấu kính phân kì

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 44: Thấu kính phân kỳ và ảnh tạo bởi thấu kính phân kì

1. Cho thấu kính hội tụ và các tia tới như hình vẽ. Hãy cho biết các tia ló của các tia tới có đặc điểm gì? I S F’ ( ) F 0 K
2. + Tia tới đến quang tâm thì Tia ló tiếp tục truyền thẳng O F F' + Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm. O F F' + Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính. O F F'
3. BÀI 44: THẤU KÍNH PHÂN KỲ VÀ ẢNH TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
4. Mục tiêu bài học •Nêu được các đặc điểm của thấu kính phân kì, phân biệt được thấu kính phân kì và thấu kính hội tụ •Vẽ được đường truyền của 2 tia sáng đặc biệt qua TKPK •Nêu được đặc điểm của ảnh qua TKPK •Dựng được ảnh của vật qua TKPK
5. I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH PHÂN KỲ 1. Quan sát và tìm cách nhận biết: Hãy loại bỏ những hình dạng của thấu kính hội tụ ? 1 2 3 4 5 6 Đây là những hình dạng của thấu kính phân kì
6. a b c Thấu kính phân kì thường dùng có phần rìa dày hơn phần giữa.
7. 2. Thí nghiệm: Hình 44.1 SGK. Hình 44.1 Kết luận: Chùm tia tới song song cho chùm tia ló là chùm phân kì nên ta gọi đó là thấu kính phân kì. Kí hiệu của thấu kính phân kì được vẽ như sau:
8. II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ TKPK : 1. Trục chính - Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính có một tia cho tia ló truyền thẳng, không bị đổi hướng. Tia này trùng với một đường thẳng gọi là trục chính ( ) của thấu kính.
9. 2. Quang tâm: - Trục chính cắt thấu kính tại O, O là quang tâm. - Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới. ∆ o
10. 3. Tiêu điểm: ∆ O F Hình 1 ∆ O F’ Hình 2
11. 4. Tiêu cự: ∆ . f f . F F’
12. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì:   ∆ F’ O F  TiaTia tớitới songsong songsong vớivới trụctrục chínhchính thìthì tiatia lóló kéo dài đi qua tiêu điểm F’ TiaTia tớitới đếnđến quangquang tâmtâm thìthì tiatia lóló tiếp tục truyền thẳng - Tia tớitới cócó phầnphần kéokéo dàidài quaqua tiêu tiêu điểmđiểm F Fthì thì tiatia lóló song song trục chính
13. III. VẬN DỤNG Câu hỏi: Vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O, trục chính ∆, hai tiêu đểm F và F’, các tia tới 1, 2. Hãy vẽ tia ló và tia tới của các tia này. S (1) ∆ (2) F’ F O
14. I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì: II. Cách dựng ảnh: Dựng ảnh A’B’ của AB B I B’ A F A’ O F’ 14
15. III. Đặc điểm ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK • Quan sát hình ảnh của 1 người đứng trước 1 TKPK và trả lời: ảnh cho bởi TKPK có đặc điểm gì? ➢Ảnh ảo ➢Cùng chiều với vật ➢Nhỏ hơn vật ➢Nằm trong khoảng tiêu cự
16. IV. Vận dụng ➢Giống nhau: Ảnh ảo B’ cùng chiều với vật Hãy cho biết B ➢Khácảnhnhauảo: của một vật tạo -TKHT: ảnh ảo lớn hơn ▪ ▪ bởi thấu kính A’ F A O F/ vật vàhộicáchtụ và xathấuthấu kính hơn vậtkính. phân kì có đặc điểm B -TKPKgì:giốngảnhnhauảo, nhỏ hơn B’ khác nhau. vật và gần thấu kính hơn ▪ ▪ A O F/ vật. F A’ 16
17. Đáy chai thường có hình lõm, vì vậy: - Đổ một ít nước vào chai thuỷ tinh, đáy chai và lớp nước tạo thành một thấu kính phân kì. - Để dễ quan sát cắt một chai nhựa trong theo chiều ngang, phần gần đáy. Đổ một ít nước vào chai, đặt chai lên một tờ báo, nhìn từ trên xuống ta thấy hình ảnh các dòng chữ đó nhỏ đi.
18. Thấu kính phân kì không có tính chất nào sau đây? A Tia tới đến quang tâm của thấu kính thì tia ló truyền thẳng, không đổi hướng. B Tia tới hướng tới tiêu điểm thì cho tia ló không song song với trục chính. C Tia tới song song trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm. D Tia tới hướng tới tiêu điểm thì cho tia ló song song với trục chính. ChúcTiếc mừng quá! bạn Bạn đã chọn có quyết sai mất định rồi! đúng.