Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 40: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Hồ Thị Thập

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 40: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Hồ Thị Thập

1. VỀ DỰ GIỜ LỚP 7 Giáo viên: Hồ Thị Thập
2. KIỂM TRA BÀI CŨ - Đọc thuộc lòng phần dịch thơ văn bản: “ Tĩnh dạ tứ” – Lí Bạch? - Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ?
3. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung 1 Tác giả - tác phẩm: - Hạ Tri Chương ( 659 – 744 ) tự Em hãy nêu Qúy Chân, hiệu Tứ Minh cuồng khái quát về khách, quê ở Vĩnh Hưng,Việt Châu tác giả,tác ( Chiết Giang ) đỗ tiến sĩ năm 695, phẩm làm quan trên 50 năm ở kinh đô Trường An. - Sáng tác khi ông về thăm quê. Là bài thơ nổi tiếng nhất, là bài 1 trong số 20 bài thơ.
4. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung Phiên âm: 1. Tác giả - tác phẩm: ( SGK) Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, 2. Đọc và tìm hiểu chú thích Hương âm vô cải, mấn mao tồi. * Đọc văn bản Nhi đồng tương kiến, bất tương Đọc to, rõ ràng, ngắt nhịp thức, 4/3, Câu 4 nhịp 2/2/3giọng Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai? trầm buồn, ngạc nhiên ở câu cuối. Dịch thơ: Trẻ đi, già trở lại nhà Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu. Gặp nhau mà chẳng biết nhau, Trẻ cười hỏi: “ Khách từ đâu đến làng?” ( Trần Trọng Sang dịch)
5. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả - tác phẩm: ( SGK) Bài thơ có 2. Đọc và tìm hiểu chú thích Bài thơ thể chia mấy * Đọc văn bản được sáng phần? Nội *Chú thích ( SGK) tác theo thể dung từng *Thể thơ: - Thất ngôn tứ tuyệt. thơ nào - Bản dịch: thơ lục bát phần? 3. Bố cục: 2 phần + P1 hai câu đầu: Nhà thơ xa quê nay trở về quê khi tuổi đã già. + P2 hai câu cuối: Tình huống khi gặp lúc về quê
6. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung II. Đọc - Hiểu văn bản: Hồi hương * Nhan đề: ngẫu thư có ý nghĩa là gì? - Hồi: Trở về - Hương: Làng quê, quê hương Nhan đề đó có - Ngẫu: Ngẫu nhiên, tình cờ gì độc đáo? - Thư: Chép, viêt, ghi lại + Bao năm xa quê, tác giả không viết bài - Tĩnh dạ tứ: tình cảm nhớ quê thơ nào, bây giờ lại viết khi vừa mới về được biểu hiện khi tác giả xa xứ quê. Viết không có chủ ý mà là ngẫu - Hồi hương ngẫu thư: tình cảm nhiên. quê hương thể hiện ngay lúc mới đặt -> Ông làm thơ vì cuối đời mới trở về chân tới quê nhà -> tình huống tạo quê, có bao điều khiến ông phải suy nghĩ. nên tính độc đáo. hiến
7. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung Phiên âm: II. Đọc - Hiểu văn bản: Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, * Nhan đề: Hương âm vô cải, mấn mao tồi. 1. Hai câu đầu: *Tiểu đối: Dịch thơ: - Đối câu: Thiếu tiểu li gia > Kể khái quát quãng đời xa quê đồngthời hé lộ tình cảm QH của TG. Dù hình thức bên ngoài có nhiều thay đổi nhưng tình cảm đối với quê hương, bản chất thôn quê vẫn vẹn nguyên. Khẳng định đi suốt cuộc đời vẫn nhớ QH.
8. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung II. Đọc - Hiểu văn bản: Giọng quê có * Nhan đề: nghĩa là gì? Hình 1. Hai câu đầu: ảnh “ tóc mai đã - Câu 1: đối chỉnh cả ý lẫn lời rụng” chỉ điều gì? -> Khái quát quãng đời làm quan xa quê đã lâu, bước đầu hé lộ tình yêu quê hương của tác giả. “ Giọng quê”:=> Giọng nói mang đặc - Câu 2: một bộ phận đối chưa chỉnh trưng, bản sắc riêng của mỗi vùng quê -> -> Dù hình thức bên ngoài có nhiều thay là hồn quê, chất quê, tình quê. đổi nhưng tình cảm đối với quê hương, “ tóc mai đã rụng” => Chỉ sự thay đổi: bản chất thôn quê vẫn vẹn nguyên. già đi nhiều. Hình thức bên ngoài đã thay đổi rất nhiều
9. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung Phiên âm: II. Đọc - Hiểu văn bản: Nhi đồng tương kiến, bất tương thức, * Nhan đề: Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai? Dịch thơ: 1. Hai câu đầu: Trẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi ? 2. Hai câu cuối Về đến? Em quê hãy táccho giảbiết giọnggặp tình điệu huốngở nào? Tại haisao câu trẻ thơ con cuối tưởng khác gìnhà so vớithơ là khách? hai câu đầu? Thể hiện tâm trạng gì? - Hai câu đầu: bình thản khách quan , chút buồn - Hai câu sau: hình ảnh vui tươi, âm thanh tươi vui -> giọng thơ bên ngoài tươi vui nhưng bên trong ngậm ngùi, xót xa
10. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung II. Đọc - Hiểu văn bản: Qua phân tích ở * Nhan đề: trên em thấy tác 1. Hai câu đầu: giả là người như 2. Hai câu cuối: - Tình huống: Trẻ tưởng nhà thơ là khách thế nào? + Sau nhiều năm xa quê, cảnh quê không đổi, người xưa không thấy, chỉ thấy bọn trẻ hồn nhiên vui chơi ngoài đường, có thể người xưa =>Tình yêu quê hương sâu nặng. đã không còn. Lúc này TG đã 86 tuổi. Chính là nguyên nhân tác giả + Bọn trẻ thì vô tư > Tình cảnh ngậm ngùi, đau xót. Cảm giác thấm thía khi chợt thấy mình thành người xa lạ ngay trên mảnh đất quê hương
11. Tiết 40 - Văn bản: NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ (Hồi hương ngẫu thư) I. Tìm hiểu chung. II. Đọc - Hiểu văn bản III . Tổng kết: Hồi hương ngẫu thư 1. Nội dung 2. Nghệ thuật 3. Ý nghĩa - Bài thơ biểu hiện một - Tự sự, kể về những - Tình yêu quê hung là một cách chân thực mà sâu sắc, điều có thật trong trong những tình cảm lâu hóm hỉnh mà ngậm ngùi cuộc đời. bền và thiêng liêng nhất tình yêu quê hương thắm - Cấu tứ thơ độc đáo của con người. thiết của một người sống - Phép tiểu đối xa quê lâu ngày, trong - Giọng điệu bi hài khoảng khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ
12. Bµi tËp tr¾c nghiÖm Tr¶ lêi c©u hái b»ng c¸ch chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt 1. Thể thơ của bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” là: A. ThấtThÊt ng«n ngôn tø tứ tuyÖt tuyệt. . B. Thất ngôn bát cú. C. Ngũ ngôn tứ tuyệt. D. Song thất lục bát.
13. Bµi tËp tr¾c nghiÖm Tr¶ lêi c©u hái b»ng c¸ch chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt 2. BiÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo kh«ng sö dông trong bµi th¬ “Håi hương ngÉu thư” ? A. PhÐp tiểu ®èi B. Từ trái nghĩa C. ÈẨnn dôdô D. BiÓu c¶m qua tù sù vµ miªu t¶
14. Bµi tËp tr¾c nghiÖm Tr¶ lêi c©u hái b»ng c¸ch chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt 3. Bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” được viết trong hoàn cảnh nhà thơ: A. Chưa bao giê xa quª. B. Míi rêi quª ra ®i. C. Xa nhµ, xa quª ®· l©u. D. Xa quª rÊt l©u nay míi trë vÒ.
15. - HS về nhà học nội dung bài học. - Học thuộc lòng phiên âm và dịch thơ - Soạn bài “Từ trái nghĩa” + thế nào là từ trái nghĩa ? ) + Tìm các cặp từ trái nghĩa trong 2 văn bản vừa học và trong thơ văn.