Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 12: Ôn dịch thuốc lá

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 12: Ôn dịch thuốc lá

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1/ Kiến thức: - Mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khỏe con người và đạo đức xã hội. - Thấy được sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phương thức lập luận và thuyết minh trong văn bản và tác dụng của cách kết hợp đó. 2/ Kĩ năng: - Đọc - hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. - Tích hợp với phần tập làm văn để viết bài tập làm văn thuyết minh một vấn đề của đời sống xã hội. 3) Thái độ: Bảo vệ sức khỏe bản thân và mọi người xung quanh.
2. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ Tìm hiểu chung: 1/ Tác giả. 2/ Tác phẩm. 3/ Đọc. 4/Từ khó. 5/Bố cục II/ Đọc – hiểu văn bản: 1/ Nêu và đánh giá vấn đề: Thông báo về ôn dịch, thuốc lá. 2/ Tác hại của thuốc lá. a. Tác hại của thuốc lá đối với những cá nhân hút thuốc lá. b. Tác hại của thuốc lá với cộng đồng và những tệ nạn khác. 3/ Kiến nghị chống hút thuốc lá. III/ Tổng kết: 1/ Nghệ thuật 2/ Nội dung 3/ Ý nghĩa IV/ Luyện tập:
3. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Nguyễn Khắc Viện (1913 – 1997), quê làng Ngôi Vị bên bờ sông Ngàn Phố, nay Sơn Hòa – Hương Sơn – Hà Tĩnh. Ông là nhà hoạt động chính trị - xã hội, nghiên cứu văn hóa – Tâm lý – Y học – Giáo dục. Năm 2000 được truy tặng giải thưởng nhà nước cho quyển “Việt Nam – một thiên lịch sử”. Ông để lại nhiều công trình nghiên cứu cho dân tộc. Nguyễn Khắc Viện
4. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện I. Tìm hiểu chung 2. Tác phẩm: - Xuất xứ: Văn bản được trích từ tác phẩm “ Từ thuốc lá đến ma túy - Bệnh nghiện”.
5. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện I. Tìm hiểu chung 3. Đọc:
6. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện I. Tìm hiểu chung 4. Từ khó: => Nhan đề văn bản thể hiện quan điểm, thái độ đánh giá đối với tệ nạn thuốc lá. Em hiểu thế nào về nhan đề của văn bản - Ôn dịch thuốc lá thuộc loại văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề xã hội có nhiều tác hại Căn cứ nhan đề bài viết, em cho biết văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào? Trình bày về vấn đề gì ?
7. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện I. Tìm hiểu chung 5. Bố cục: Bố cục: 3 phần : + P1 từ đầu -> nặng hơn cả AIDS: thông báo về nạn dịch thuốc lá. (nêu vấn đề, tầm quan trọng và tính chất nghiêm trọng của vấn đề) + P2 tiếp -> con đường phạm pháp: Phân tích tác hại của thuốc lá. + P3 -> còn lại => Những kiến nghị về việc chống thuốc lá. Văn bản được chia làm mấy phần ? Nội dung từng phần
8. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản 1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá => Thuật ngữ khoa học - ngành y), phép so sánh. - Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của loài người. AIDS là gì? AIDS lây qua những con đường nào ? Một số hình ảnh về các loại thuốc lá
9. THEO BÁO CÁO CỦA BỘ Y TẾ VÀ TỔ CHỨC Y TẾ THẾ GIỚI: - Hàng năm trên thế giới có khoảng 5 triệu người chết vì thuốc lá . - Dự báo đến năm 2020 có khoảng 10 triệu người chết do thuốc lá. - Nước ta tỉ lệ hút thuốc: Nam: 56 %, Nữ: 3%. - Người nghiện thuốc tốn từ 9 trăm đến 1 triệu đồng trên năm. - Hàng năm tiêu dùng cho thuốc lá hơn 8.200 tỉ đồng. (Báo nhân dân : 30 - 05 - 2004) Em có nhận xét gì về thông tin này ?
10. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản 2. Tác hại của thuốc lá + Tác hại đối với cá nhân hút thuốc lá. - Tác hại của thuốc lá đối với + Tác hại đối với cộng đồng và những tệ nạn những cá nhân hút thuốc lá. khác. => Thủ pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục một vấn đề y học liên quan đến tệ nạn xã hội .
11. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật TácĐểEm nàochứnggiảhãy đưađược nêu minhra đưaý lời nghĩa dẫnvàocho nhằmlờicủalời dẫn? dẫnlời mục dẫn Ýtrên, nghĩa?đích trên tác gì?? giả dùng phương pháp nào ? “- Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa, tự luyện tập chiến đấu, về đánh trận, họ lợi ở dã chiến, không thấy lợi thì không tiến quân. Trăm quân kị quay vòng, có thể bọc được vạn người. Nghìn quân kị tản ra có thể dài tới trăm dặm, kẻ địch chia ra thì họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là thế mạnh của họ. - Đội quân lúc ẩn lúc hiện, đến thì như trời rơi xuống, đi thì nhanh như chớp giật. Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát, họ mà thua thì chạy rất nhanh, đuổi theo không kịp” (Theo lời sử học nhà Tống.)
12. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản 2. Tác hại của thuốc lá + Khói thuốc thấm vào cơ thể-> niêm mạc bị tê liệt - Tác hại của thuốc lá đối với -> ho, viêm phế quản. những cá nhân hút thuốc lá. + Chất hắc ín -> ung thư (80% do thuốc lá) + Chất oxitcacbonNHỮNG TÁCthấm HẠIvào CỦA máuTHUỐC-> LÁsức khoẻ sút + Về sức khỏe. kém Để làm + Chất ni-co-tin -> gây huyết áp cao, nhồi máu cơ tim ( Tắc động mạch, cắt chân, chết đột ngột ) nổi bậtVậy điều tác này, tác giả đưa + Khói thuốc đầu độc người xung quanh: đau tim, hại thứ 2 mà nghẽn mạch, ung thư, để non, thai nhi yếu rangười những hút lập thuốc luậnlá chưa vàQuan nhậnchứng rasát tranh và thông tin trong văn bản, cho biết cứ nào ? thuốclà tác hạilá cónào? tác hại như thế nào tới sức khỏe con người ?
13. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản NgườiDựaChứngTheotrên dựhút cớcácbáo cóthuốccông củacơ trìnhsởnguytổ chứckhoakhoa cơ y họchọc,mắctế thếcác ,bệnh phângiới,ý kiến khí đếntíchcó phế nămcơminh sởthũng,2020: họahơn 2. Tác hại của thuốc lá bằng4000sốviêmngười chấtsố cuống liệuhóachết họcphổi, cóvìtrong tínhthuốc hai khóithuyết dạnglá thuốcsẽ củaphụcnhiềugây bệnhnênhơn viêmnhữngtổng phổibệnhsố .người hiểm90% nghèo, cách mà khói thuốc xâm nhập vào cơ thể: Trong mỗi - Tác hại của thuốc lá đối với điếuchếttổng thuốc dosố caHIV/AIDS, lá mắc có hơn bệnh 4000 bệnhphổi tạp dolao chất, hútvà trênthuốc,tai 60nạn nguychấtgiao là cơ nguyên thôngviêm những cá nhân hút thuốc lá. nhânđườngđường gây bộ hôbệnhcộng hấp ung:lại, thưviêmkhoảng. phổi,8 triệubệnhngười cúm,mỗi thuốcnăm lá. Dựlà + Về sức khỏe. báo nguyên Hàngnăm năm nhân2030 trên gây, cứthế hơn6 giớingười 90 %trên casẽ 8 tửcó triệu vongmột người chếtvì ung dochết thưthuốc vì phổi khóilá, . thuốc,mỗiTỷ lệ năm ởtử Việt vongthuốc Nam hàng lámỗi cướpnăm năm của đicó sinh100đến ,443000mạng, 000nam củangười giới10 chếtvềtriệu các vì -> Thuốc lá đe dọa đến khóingườibệnh thuốc .mãnHiện. tínhtại vềcứ phổi10 thìgiây 10trên ngườithế khônggiới lạihútcó thuốc,một sức khoẻQuaEmvà đây tínhcó emmạng Sốngười57 người ngườichết chết đãvì vì từng thuốchít phải hútlá khói thuốcmột thuốcngày và (hút127một thuốc ngườitrong thụ hiện động)ba người đang trên củathấyloài tácngười hại. của 49chếthút,000 thuốcsớm người do. .Tỷ Mộtcác lệ bệnhngười tử vong liênhút vìthuốcquan bệnh cóđến hentuổithuốc thọtrong ngắnlá, sốđặc hơnngườibiệt so nhận xét gì về vớiungđang ngườithư hoặc khoảngbình đã thường từng40 -hút >15 50 năm,thuốc% trungnăm, là gấp bìnhnam đôi hútgiới so 1 điếuvớitừ 35 ngườithuốc,đến thuốc lá đối với sức sẽ69không mấttuổi 15 tửhút phútvong thuốc tuổi. 90 thọ: -3.>,795 trên% người 100,000chết sovì ungvới thư8,3 phổitrên. các chứng cứ đã Ở Việt Nam: Tuổi thọ trung bình của 1 người là 78 tuổi, trong Trong100,000khói. thuốc lá chứa 4000 chất hóa học, 43 chất là khỏenêu racon ? người khi đó người hút thuốc là: 64 tuổi bạn nên bỏ thuốc lá trước như thế nào ? 40tác tuổinhân ngừagây chếtung sớmthư. . Gây bệnh tim mạch, hô hấp. ( Theo PN onlie ) . ( Theo PN onlie).
14. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản 2. Tác hại của thuốc lá + Chỉ riêng bệnh phế quản đã làm mất bao nhiêu ngày - Tác hại của thuốc lá đối với Khảogiờ công sátlao ởđộng trẻ em-> gây bị tácviêmhại phếlớn đến quảnkinh phổitế. và những cá nhân hút thuốc lá. - Dẫn chứng sinh động, lập luận chặt đánh- Chỉ cầngiákể chiđến phíbệnh điềunhẹ nhưtrị trựcthế mà tiếpđã cóchotác bệnhhại to + Về sức khỏe. chẽ,lớn đếnsốnềnliệukinhcụtế chưathể kểcóđếntínhcác thuyếtbệnh nặngphụckhác + Về kinh tế. thìnhiảnh viêmhưởng phếnhư quảnthế nàophổi. . Chi phí trực tiếp cho 1cao lần. điều trị trung bình là 992.436 đồng và 1.484.163 đồng. ( Y học TP Hồ Chí Minh). TácEm cóhại nhận của thuốcxét gì lávề về các kinh dẫn tế chứng được chứngđược người minh dẫntrên viết cơ sởra? nào ?
15. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản - ĐểTheocó dựtiềnbáomuacủathuốctổ chứclá thìykhôngtế thếcòngiới,cáchđếnnàonămkhác2020là ănsố 2. Tác hại của thuốc lá trộm,ngườiănchếtcắpvìkhithuốcchưalácósẽviệcnhiềulàm.hơnTừ tổngđiếu thuốcsố ngườidẫn chếtđến cácdo - Tác hại của thuốc lá đối với tệHIV/AIDS,-TnạnViệtỷ lệxã thanhNamhộibệnh làkhácthiếunước. laoniênViệtđangvà Namhúttaiphát thuốcnạnlàtriển,nước giaolá ởcóđang cácthôngmức thànhphátrủiđường triển,phốro và bộlớncótử cộngmứccủa những cá nhân hút thuốc lá. rủitalại,vong ngangrokhoảngvàdo tửvớithuốc8vong tỷtriệu lệlá doởngườicao cácthuốc trênthànhmỗiláthế caonămphốgiớitrên. Âu,Dự. Khoảng thếMỹbáogiới lànăm 30.7,Khoảng5 2030đếntriệu ,40cứ%7,.65 - Thông báo tình hình thực trạng triệuNhómngườingườingười sẽtừViệt có14Việt một(-1015% tuổi(chết10dân% ởdo dânmộtsốthuốcthế sốsố giới)vùngthếlá, mỗigiới) sẽlênchếtnăm đếnsẽ chết sớmthuốc50%sớm.do Tìnhlá liêncướpdo hìnhliênđi + Về sức khỏe. - Nêu ví dụ bằng số liệu cụ thể quanđósinhquan chẳngđếnmạngđến cácnhữngcáccủacăncăn10 gâybệnhbệnhtriệu ảnhtừtừngười hưởngthuốcthuốc. láHiệnxấulá 33 ,5về,tại5triệu triệulốicứ sốngngười10ngườigiây vàtrungtrung đạotrên đứcniênthế - Phân loại, phân tích + Về kinh tế. chếtcủagiớiniên .thanhlạiTỉchếtlệcó .namthiếumộtTỉ lệgiới ngườiniênnamhút ngàychếtgiới50 %nay,hútvì, nữthuốc 50mà3%, 4còn,lá%nữmột báo3,4 ngàyhiệu% ( mộtmộtBáo hậutrongcáo quảba - Dùng thủ pháp so sánh + Về đạo đức. (Báonặngngườicủa Bộcáonềchết vềycủatế sứcsớmtriểnBộ khỏedoykhaicáctế vềtriểnkế bệnhsauhoạch. khailiênhànhkếquanhoạchđộngđếnhànhthuốcphòngđộnglá,chốngđặcphòngbiệt chốngungtác hạithưtáccủakhoảnghạithuốccủa40thuốclá -giai50láđoạn%giainamđoạn2002giới2002- 2020từ -35)2020. đến) 69 tuổi tử vong. 90 - 95% người chết vì ung thư phổi. Trong khói thuốc lá chứa 4000 chất hóa học, 43 chất là tác nhân gây ung thư. TácQua Táchại đó củagiả em thuốcsử thấy dụng lá tác đếnphương hại đạo của Gâypháp đứcthuốc bệnh lập lá - timThuốcmạch, lá hôgâyhấp ảnh. hưởng xấu về đạo đức con đượctácluận, chứngđộng thủ đến minh pháp đạo trên thuyết đức cơ con sởminh ngườinào nào? ? như thế người. Hủy hoại lối sống, nhân cách người Việt nào ? Nam
16. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản *Ngày Châunay Âu:tại các nước phát triển, ở đâu cũng nổi lên 3. Kiến nghị chống thuốc lá chiến+ Cấmdịch hút thuốccấm hút lá nơithuốc cônglá cộng.ở nơi công cộng: Ireland ngày+ Phạt29 nặng/3/2004 nhữ,ngluật ngườicấm vihút phạm.thuốc lá nơi công cộng có+ Tuyênhiệu lực truyền: bất khẩukì ai hiệu,hút ở tàiquán liệu.rượu, câu lạc bộ, nhà hàng,+ Cấmxe quảnghơi bị cáophạt thuốc3000 lá.Euro. -Nauy> Số :ngườicấm quảnghút thuốccáo đãthuốc giảm.lá từ 30 năm nay, từ 1998 hạn* chếViệt50 Nam:% số người hút thuốc trong nhà hàng. - Phải đứng lên, chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này. - Là các hoạt động thống nhất, rộng khắp nhằm chống Chỉ ra các số liệu thống kê, so -> Lập luận chặt chẽ, dùng câu cảm, dẫn chứng Tác dụng của phương pháp lại một cách hiệu quả ôn dịch thuốc lá. sánh dùngEm có để nhận thuyết xét minh gì về ở cáchđoạn lập sinh động, thuyết minh cụ thể, phân tích trên cơ thuyết minh này là gì? - Nhà nước không sản xuất thuốc lá. sử phạt nghiêm luậnnày? của tác giả? sở khoa học. minh người vi phạm. - Thuyết phục bằng tính khánh quan của chiến dịch Em hiểu gìchống về ýthuốc nghĩa lá của bức tranh trên
17. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện II. Đọc hiểu văn bản 3. Kiến nghị chống thuốc lá THẢO LUẬN NHÓM ? Hiện nay trên các phương tiện thông tin đại chúng nói nhiều đến tác hại của việc hút thuốc lá, nhưng chưa chỉ ra những mặt lợi nếu bỏ được việc hút thuốc. Em hãy chỉ ra những mặt tích cực nếu người hút từ bỏ được thuốc lá ? ? Hãy đề xuất một số giải pháp có tính khả thi để loại bỏ thuốc lá trong cộng đồng, trong trường học ở nước ta.
18. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện III. Tổng kết 1. Nghệ thuật. ? Sức thuyết - Kết hợp lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động với thuyết minh cụ ? Qua VB em phục của văn thể, phân tích trên cơ sở khoa học. thấy được - Sử dụng biện pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục bản Ôn dịch những tác hại một vấn đề y học liên quan đến tệ nạn xã hội. thuốc lá là gì? ?gìVăncủa bảnthuốccólá?ý 2. Nội dung: nghĩa như thế - Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của loài người. nào đối với cuộc sống mỗi - Thuốc lá không chỉ làm hại tới sức khỏe mà còn gây ảnh hưởng con người? xấu về đạo đức. 3. Ý nghĩa: - Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá.
19. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện IV. Luyện tập 1. Bài tập 1. + Hút nhiều, hút ở mọi nơi, mọi lúc. + Chưa có ý thức bảo vệ môi trường trong sạch, ? Em đã và sẽ làm gì chưa xây dựng xã hội không có khói thuốc lá. ? Nêu một số tình trạng trước hiện tượng này? hút thuốc lá ở địa phương, gia đình em?
20. Tiết 45: Văn bản: ỔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Đắc Viện IV. Luyện tập LỰA CHỌN ĐÁP ÁN SAI TRONG CÁC ĐÁP ÁN SAU A) Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của loài người. B) Thuốc lá không chỉ làm hại tới sức khỏe mà còn gây ảnh hưởng xấu về đạo đức. C) Tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá. D) Nguyên nhân của ôn dịch thuốc lá.
21. SƠ ĐỒ TƯ DUY
22. V. Củng cố - dặn dò: ? Văn bản thông báo với chúng ta điều gì? ? Nêu tác hại, biện pháp phòng chống thuốc lá? ? Nêu bài học của em sau khi học xong văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”. ? Các kiến nghị, cảnh báo về thuốc lá hiện nay? ? Lập bảng điều tra về nguyên nhân học sinh, sinh viên hút thuốc lá ở nước ta? - Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu về tác hại của thuốc lá, khói thuốc lá đối với sức khỏe con người. - Làm các bài tập SBT, học thuộc lòng đoạn văn em thích. - Vẽ sơ đồ tư duy về nội dung văn bản. * Bài mới : - Câu ghép ( Tiếp) . - Đọc trước bài và trả lời các câu hỏi ở mỗi mục.